BV Da Liễu TP.HCM - Số 2 Nguyễn Thông Phường 6 Quận 3

Khoa Dược / Thông tin thuốc

AN TOÀN DÙNG THUỐC: MỘT SỐ ĐIỀU CẦN LƯU Ý KHI SỬ DỤNG NSAID

26-04-2021 16:00:00

Một số điều cần lưu ý khi sử dụng NSAID

I. Dị ứng NSAID

Dị ứng NSAID được chia thành 2 loại: giả dị ứng và dị ứng (thật sự).

- Giả dị ứng: là những phản ứng không liên quan đến đáp ứng miễn dịch mà liên quan đến tính ức chế COX-1 của thuốc.

- Dị ứng (thật sự): được cho là những phản ứng qua trung gian IgE, bao gồm mày đay/phù mạch và sốc phản vệ.

Giải pháp: Paracetamol và NSAID chọn lọc COX-2 (celecoxib) ở liều trung bình là những lựa chọn thay thế phù hợp khi không thể phân biệt được giả dị ứng và dị ưng thật sự. Khi sử dụng celecoxib, cần lưu ý thêm:

Tránh sử dụng celecoxib nếu có tiền sử sốt hoặc nổi bọng nước1 trên da do kháng sinh sulfonamide (TMP/SMZ) do tăng nguy cơ gặp hội chứng Stevens-Johson.²
Tránh sử dụng celecoxib nếu có tiền sử mẫn cảm nặng với dapsone (Stevens-Johson/ TEN, phát ban kèm theo sốt và các triệu chứng toàn thân, bệnh huyết thanh hoặc thiếu máu tán huyết).²

II. Một số ADR của NSAID

1. Tác động lên mạch máu

Theo các thử nghiệm và nghiên cứu lớn đã được nhắc đến ở bài “An toàn dùng thuốc: sử dụng NSAID trên bệnh nhân có nguy cơ tim mạch và tiêu hóa” (https://bvdl.org.vn/d-7327.5.1333//thu-vien-dien-tu-duoc/an-toan-dung-thuoc-su-dung-nsaid-tren-benh-nhan-co-nguy-co-tim-mach-va-tieu-hoa.html), 3 NSAID đã được chứng minh có thể sử dụng cho bệnh nhân mắc bệnh thiếu máu cục bộ cơ tim, bệnh mạch ngoại biên, bệnh mạch máu não:

Celecoxib ở liều 100-200mg/ngày
Naproxen 375-500mg x 2 lần/ngày
Ibuprofen 600-800mg x 3 lần/ngày

2. Tác động lên sự đông máu (NSAID không chọn lọc)

NSAID không chọn lọc có tác dụng chống kết tập tiểu cầu thông qua ức chế COX-1, dẫn đến giảm sản xuất thromboxane A2. Do đó tránh sử dụng NSAID không chọn lọc ở những bệnh nhân sau:^3,4,5

Có khiếm khuyết tiểu cầu (bệnh Von Willebrand; số lượng tiểu cầu < 50,000/microL, …)
Đang có rối loạn chảy máu chưa được kiểm soát tốt
Đang sử dụng thuốc chống đông, chống kết tập tiểu cầu, thuốc chống trầm cảm nhóm SSRI (fluoxetine, paroxetine, citalopram, escitalopram, fluvoxamine, sertraline, vilazodone).

3. Tác động lên hô hấp (NSAID không chọn lọc)

Do tác động ức chế COX-1, các NSAID không chọn lọc có thể gây ra các đợt cấp viêm đường thở (biểu hiện dưới dạng co thắt phế quản, nghẹt mũi, đỏ bừng, …) ở những bệnh nhân mắc "bệnh hô hấp do aspirin" (AERD), viêm mũi xoang mạn tính hoặc polyp mũi. Đôi khi các triệu chứng có thể khó phân biệt với sốc phản vệ.⁵

4. Tác động lên thận

NSAIDs làm rối loạn huyết động học tại thận, tăng nguy cơ tổn thương thận cấp (AKI). Hoại tử ống thận cấp và viêm ống thận mô kẽ cấp (ít gặp hơn) là hai bệnh cảnh thường gặp nhất.⁶

AKI có thể xảy ra với bất kỳ NSAID nào (cả NSAID không chọn lọc và chọn lọc COX-2).

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến AKI do NSAID:⁶

- Bệnh thận mạn (CKD). Theo đồng thuận của APAGE/ APLAR/ APSDE/ APSH/ APSN/ PoA, chống chỉ định NSAID ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn giai đoạn 4,5 (CrCl <30 ml/phút); bệnh thận mạn giai đoạn 3 (CrCl 30-59ml/phút/1.73m2 da) đang dùng ACEI, ARB hay lợi tiểu.⁷

- Giảm thể tích (volume depletion) do bài niệu tích cực (aggressive diuresis), nôn mửa hoặc tiêu chảy

- Giảm thể tích động mạch hiệu dụng do suy tim, hội chứng thận hư, hoặc xơ gan

- Tăng calci máu nghiêm trọng

- Đang dùng một số loại thuốc, bao gồm lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển (ACEI) hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) và thuốc ức chế calcineurin (cyclosporin, tacrolimus).

III. Sử dụng NSAID trong thai kỳ?

Chống chỉ định sử dụng NSAID ở phụ nữ mang thai từ tuần thứ 20 trở đi của của thai kỳ do nguy cơ thiểu ối và tác dụng xấu trên tim mạch (nguy cơ đóng ống động mạch thai nhi sớm) từ tuần thứ 30.^4,8

Tài liệu tham khảo

1. Rev Prat. Blistering drug reactions. 2000 Jun 15;50(12):1320-3.

2. Anthony Montanaro, et al. Sulfonamide allergy in HIV-uninfected patients. Uptodate. Last updated: Apr 03, 2020.

3. Applied therapeutics 10th edition: page 670.

4. Dược thư quốc gia 2018

5. Daniel H Solomon, et al. Nonselective NSAIDs: Overview of adverse effects. Uptodate. Last updated: Mar 05, 2020.

6. Randy Luciano, et al. NSAIDs: Acute kidney injury (acute renal failure). Uptodate. Last updated: Apr 03, 2019

7. Szeto C, Sugano K, Wang J, et al. Non-steroidal anti-inflammatory drug (NSAID) therapy in patients with hypertension, cardiovascular, renal or gastrointestinal comorbidities: joint APAGE/APLAR/APSDE/APSH/APSN/PoA recommendations.

8. FDA: Tránh sử dụng NSAIDs khi mang thai từ 20 tuần trở đi. Trung tâm DI & ADR quốc gia

Tổ Thông tin thuốc - Dược lâm sàng

Khoa Dược - Bệnh viện Da Liễu TP.HCM

-------------------

Bệnh viện Da Liễu - số 2 Nguyễn Thông, phường 6, quận 3, TP.HCM.

Hotline: 028.39308131 - 0901.365.638

Website: bvdl.org.vn

Thời gian khám bệnh của bệnh viện:

Từ thứ hai đến thứ sáu: Từ 6g00 đến 18g30 (khám cả giờ nghỉ trưa).
Thứ bảy: buổi sáng từ 7g30 đến 11g00, buổi chiều từ 13g00 đến 18g30
Chủ Nhật: buổi sáng từ 7g30 đến 11g00, buổi chiều từ 13g00 đến 15g00
Ngày Lễ, Tết: nghỉ

Đặt lịch khám bệnh trực tuyến tại: https://dalieu.medpro.com.vn/ - Hoặc tải ứng dụng Bệnh viện Da Liễu TPHCM - Đăng ký Khám bệnh Online (App Store, Google Play)

Để xem được nhiều nội dung Truyền thông giáo dục sức khỏe về da liễu, hãy truy cập kênh Youtube của Bệnh viện Da Liễu TP.HCM: https://www.youtube.com/channel/UCt4M5jArf_1Pf5CNWRYOGag

ĐỌC THÊM

23-04-2021 16:00:00

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) thường được kê đơn cho một số bệnh như đau thần kinh sau zona, vảy nến khớp, v.v... tại bệnh viện Da Liễu. Bên cạnh tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, các thuốc NSAID còn ảnh hưởng lên tình trạng tim mạch của bệnh nhân. Do đó, các nhà kê đơn cần lựa chọn một NSAID phù hợp để có thể cân bằng được nguy cơ tiêu hóa và nguy cơ tim mạch trên bệnh nhân.

30-03-2021 14:04:15

Hiện nay có rất nhiều sản phẩm chứa calci trên thị trường với thành phần và liều lượng khác nhau. Nhãn sản phẩm chứa calci có thể ghi liều dưới dạng calci nguyên tố hoặc muối calci hoặc cả hai.

19-03-2021 16:00:00

Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) thường là căn nguyên chính trong phần lớn các nhiễm trùng da và mô mềm mức độ trung bình-nặng.

18-02-2021 11:03:46

Tháng 12/2020, một nghiên cứu đoàn hệ so sánh đăng trên tạp chí BMJ đã chỉ ra rằng việc sử dụng kháng sinh macrolide trong thai kỳ không liên quan đến tăng nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Bên cạnh đó, không tìm thấy bằng chứng gia tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở nhóm cơ quan cụ thể nào ở phụ nữ có thai sử dụng macrolid cũng như bằng chứng về mối liên quan có ý nghĩa đối với từng macrolid.

02-02-2021 16:18:05

Gabapentin và pregabalin được FDA chấp thuận cho chỉ định đau dây thần kinh hậu zona, tuy nhiên, theo trung tâm DI và ADR Quốc gia, cả hai thuốc thường được sử dụng trong đau cấp tính do zona và các nghiên cứu không ghi nhận lợi ích của thực hành này.

30-12-2020 16:19:25

Sự khác biệt về dược động học và dược lực học ở quần thể bệnh nhân Nhi so với người lớn đòi hỏi nhân viên y tế phải có những cân nhắc đặc biệt khi sử dụng thuốc để đảm an toàn cho trẻ.

29-12-2020 15:00:09

Trong thang hướng dẫn giảm đau 3 bậc của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tramadol là thuốc giảm đau nhóm II. Trong khi đó, gabapentinoids (gabapentin và pregabalin) thuộc nhóm thuốc giảm đau hỗ trợ, có thể phối hợp với bất kỳ thuốc giảm đau khác thuộc 1 trong 3 nhóm theo phân loại của WHO.

TIN MỚI

20-08-2022 15:00:00

SỬ DỤNG DỊCH TRUYỀN ALBUMIN TRÊN LÂM SÀNG

20-06-2022 15:00:00

CANADIAN MEDICAL ASSOCIATION JOURNAL: MỘT TRƯỜNG HỢP VIÊM MẠCH MÀY ĐAY Ở MỘT PHỤ NỮ TRẺ MẮC BỆNH GRAVES

Một phụ nữ 29 tuổi đến khoa cấp cứu với tình trạng khó thở và hồi hộp, cũng như phát ban ngứa và đau hơn 5 ngày trước đó. Thân nhiệt của cô là 38,6°C, nhịp tim 174 nhịp/phút và nhịp thở 24 nhịp/phút. Chúng tôi quan sát thấy một tuyến giáp phì đại khi bệnh nhân nuốt và các mảng ban đỏ tím hình khuyên trên mặt, thân và tứ chi (H.1).

20-04-2022 15:00:00

CANADIAN MEDICAL ASSOCIATION JOURNAL: MỘT TRƯỜNG HỢP LOÉT DA MẠN TÍNH DO THUỐC

Một người đàn ông 55 tuổi có tiền sử sử dụng heroin qua đường tĩnh mạch đến khoa cấp cứu với vết loét lớn ở cẳng chân trái không lành xuất hiện 14 tháng trước. Vết loét có bờ là mô hạt, xung quanh là các mảng xơ cứng hội tụ, hình đồng xu, lõm, tăng/giảm sắc tố (Hình 1A). Bệnh nhân cũng có nhiều vết kim, tăng sắc tố trên các tĩnh mạch và sẹo đồng xu phù hợp với việc tiêm thuốc dưới da/trong da (“skin popping”) (Hình 1B). Bệnh nhân cho biết trước đây đã sử dụng vết loét như là một vị trí để tiêm thuốc, với lần tiêm cuối cùng cách đây hơn 1 năm.

20-02-2022 15:00:00

ADR: TĂNG SẮC TỐ DA DO MINOCYCLINE

Một bệnh nhân nam 70 tuổi bị tăng nhãn áp tiến triển đã đến phòng khám vì ông phát hiện có sự đổi màu ở mặt và mắt của mình. Khi kiểm tra, BS nhận thấy ở vùng trán, mũi, quanh mắt, vùng má và trước tai của bệnh nhân xuất hiện sắc tố xám xanh (Hình). Không có bất thường nào về răng hoặc niêm mạc má.

28-06-2021 16:30:00

NGUY CƠ TỔN THƯƠNG GÂN VÀ ĐỨT HOẶC RÁCH ĐỘNG MẠCH CHỦ LIÊN QUAN ĐẾN FLUOROQUINOLON

Tổn thương gân và đứt gân là tác dụng có hại nghiêm trọng đã được biết đến từ lâu của kháng sinh nhóm quinolon, fluoroquinolon. Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, nguy cơ đứt hoặc rách động mạch chủ do nhóm kháng sinh này cũng đã được báo cáo từ các cơ quan quản lý Dược các nước.

28-05-2021 09:00:00

VIÊM DA CƠ ĐỊA: LIỆU PHÁP NHẬN THỨC – HÀNH VI

Viêm da cơ địa (VDCĐ) là một rối loạn da do viêm phổ biến nhất. Người bệnh bị VDCĐ sẽ có cảm giác ngứa kinh khủng và da bị viêm mạn tính.

18-05-2021 10:00:00

PROCALCITONIN TRONG ĐỊNH HƯỚNG ĐIỀU TRỊ KHÁNG SINH

Một trong những nguyên tắc sử dụng kháng sinh hiệu quả bao gồm việc chỉ định kháng sinh với thời gian điều trị tối thiểu cần thiết. Tuy nhiên, thực trạng cho thấy rất khó để xác định thời gian điều trị tối thiểu, đặc biệt là đối với những trường hợp nhiễm trùng nặng. Trong nhiều trường hợp các bác sĩ còn ngần ngại trong việc xuống thang/ngưng kháng sinh sớm.