VI NHỰA (MICROPLASTIC)

Thuật ngữ "vi nhựa" chỉ những vi hạt từ nhựa hoặc từ sản phẩm chăm sóc cá nhân, có kích thước nhỏ hơn 5mm và đang tích tụ với tỷ lệ báo động trong đại dương. Các nghiên cứu gần đây cho thấy vi nhựa hiện diện trong máu của đa số người khỏe mạnh. Tuy độc tính của nhựa chưa được biết rõ, nhưng đã có bằng chứng gây ung thư ở động vật trong một số nghiên cứu. Có thể giảm tiếp xúc với vi nhựa bằng cách tránh sử dụng nhựa một lần, thay thế bằng túi tái sử dụng, chọn trà lá hay túi trà giấy thay vì túi trà lưới,... Đã có nhiều quốc gia cấm sử dụng các loại vi hạt trong sản phẩm chăm sóc cá nhân. Hiện nay vẫn chưa có khuyến cáo chính thức về việc hạn chế tiêu thụ hải sản nhằm tránh tiếp xúc với vi nhựa.

PHTHALATES

Phthalates là các hóa chất gây rối loạn nội tiết tìm thấy trong nhiều đồ dùng gia đình như vinyl và hương liệu. Tiếp xúc với phthalates có liên quan với sự phát triển não và sinh dục bất thường ở trẻ em cũng như mức testosterone thấp hơn ở nam giới. Các khuyến cáo nhằm tránh tiếp xúc với phthalates bao gồm: tránh sử dụng các sản phẩm nhựa polyvinyl clorua và sản phẩm có hương thơm. Tìm hiểu về các sản phẩm chăm sóc da không phthalates.

BISPHENOL A

Bisphenol A (BPA) là một chất phụ gia hóa học có trong chai nhựa trong suốt, thực phẩm đóng hộp và giấy chịu nhiệt. Phơi nhiễm với chất này có mối liên quan với bệnh tim mạch, béo phì và rối loạn sinh lý nam do tác dụng giống như estrogen của nó. BPA đã bị cấm sử dụng trong các chai nhựa và bình uống cho trẻ em, nhưng các chất thay thế của nó (bisphenol S và F) vẫn còn gây tranh cãi. Để giảm thiểu tiếp xúc với BPA, nên tránh nhựa polycarbonate và giấy chịu nhiệt, lưu trữ thực phẩm và đồ uống trong thủy tinh hoặc thép không gỉ và không hâm nóng thực phẩm trong các bao bì nhựa. Nên tránh thực phẩm đóng hộp nếu có thể, nếu mua thì nên chọn sản phẩm không chứa BPA.

DIOXIN VÀ PCBS

Dioxin và PCBs là các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy được thải ra môi trường qua các hoạt động công nghiệp và tồn tại trong môi trường và thực phẩm mặc dù được kiểm soát chặt chẽ. Dioxin là chất gây ung thư có liên quan với các vấn đề sức khỏe như quá trình phát triển, hệ miễn dịch, sinh sản và nội tiết. Sự tiếp xúc với PCB có liên quan với tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Để tránh tiếp xúc với các chất này, khuyến cáo hạn chế tiêu thụ thịt, cá và sản phẩm từ sữa cũng như cắt bỏ da và mỡ từ thịt. Nghiên cứu cho thấy cá hồi nuôi là nguồn đạm nhiễm PCB nhiều nhất trong chế độ ăn của người Mỹ, tuy nhiên các mô hình chăn nuôi mới có thể tránh được sự phơi nhiễm với chất này.

THUỐC TRỪ SÂU

Việc sử rộng rãi các loại thuốc trừ sâu công nghiệp trong nông nghiệp đã dẫn đến sự hiện diện của chúng trong máu và nước tiểu của hơn 90% dân số Hoa Kỳ. Glyphosate, một loại thuốc trừ sâu phổ biến, được xem là một chất có khả năng cao gây ung thư mặc dù chưa có kết luận cuối cùng. Một nghiên cứu đoàn hệ cho thấy việc tiêu thụ thực phẩm hữu cơ thường xuyên có thể giảm nguy cơ ung thư. Ngoài nguy cơ sinh ung, một số chất trừ sâu khác như B-HCH cũng liên quan với tỉ lệ tử vong cao hơn, hay DDE (chất chuyển hóa của DDT) làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Các loại thuốc trừ sâu có chứa chlor, chẳng hạn như B-HCH tan trong mỡ và có thể tích tụ trong sản phẩm động vật, vì vậy chế độ ăn chay có thể giúp hạn chế sự tiếp xúc với các chất này. Nên lựa chọn sản phẩm hữu cơ khi có thể và tìm hiểu về nồng độ thuốc trừ sâu trong các loại rau quả khi mua sắm.

PER- AND POLYFLUOROALKYL SUBSTANCES (PFAS)

PFAS là một nhóm hợp chất chứa fluor được tìm thấy trong máu của 98% người Mỹ và trong nước mưa. Phơi nhiễm với PFAS có mối liên quan với nguy cơ ung thư, bệnh gan, cân nặng thấp khi sinh, và sự rối loạn hormone. PFAS được sử dụng trong các sản phẩm tiêu dùng và công nghiệp như bao bì đồ ăn nhanh, quần áo chống thấm nước, bọt chữa cháy và sản phẩm chăm sóc cá nhân. Khoảng 200 triệu người dân Mỹ tiếp xúc với PFAS trong nước uống của họ và chính phủ đang nỗ lực để điều chỉnh nồng độ PFAS trong nước uống. Các giải pháp để tránh tiếp xúc với PFAS bao gồm sử dụng bộ lọc thẩm thấu ngược hoặc than hoạt tính để lọc nước, tránh sử dụng đồ ăn nhanh, đồ ăn mang đi và các sản phẩm tiêu dùng có nhãn là "chống thấm nước", "chống bám bụi" và "không dính".

Tài liệu tham khảo

Akash Goel, M. (2023). Toxic Chemicals We Consume Without Knowing It. Medscape. Retrieved February 23 from https://www.medscape.com/viewarticle/988444?ecd=wnl_recnlnew3_ous_230227_MSCPEDIT_&uac=81337CK&impID=5200510

-------------------